Gezondheidsraad: Stop met gebruik van handgels

In een rapport dat vandaag uitkomt waarschuwt de Gezondheidsraad expliciet voor het gebruik van desinfecterende middelen. De producten die veel mensen juist gebruiken omdat ze het hygiënisch vinden, zorgen er niet voor dat we minder vaak ziek worden en kunnen zelfs schadelijk zijn, omdat ze ook goede bacteriën bestrijden. Zo kan antibacterieel mondwater ons lichaam zodanig op de kop zetten dat de bloeddruk oploopt. Desinfectant triclosan in bijvoorbeeld tandpasta kan de schildklier en daarmee de hormoonhuishouding ontregelen.

De Gezondheidsraad adviseert minister Schippers van Volksgezondheid desinfecterende producten van de markt te weren. Het gaat dan onder meer om schoonmaakmiddelen, antibacteriële handzeep- en gels met chemische middelen, antibacteriële sokken en dekbedovertrekken. Alleen als er thuis een zeer besmettelijke MRSA-bacterie of het Norovirus rondwaart, kan extra ontsmetten raadzaam zijn, maar verder voldoen water en zeep om de hygiëne op peil te houden.

Antibiotica
Omdat ook buitenshuis het gebruik van desinfectiemiddelen groeit, is de volksgezondheid in het geding, aldus de Raad. Want bacteriën worden door de chemische bestrijdingsmiddelen zo sterk dat ze niet alleen daartegen bestand zijn, maar ook tegen antibiotica, en die hebben we hard nodig om infecties te bestrijden, merkt voorzitter van de Gezondheidsraad Pim van Gool op: ,,We zijn ongelooflijk terughoudend met het gebruik van antibiotica, maar intussen gebruiken we tien keer zoveel desinfectiemiddelen."

Dat geldt voor de gezondheidszorg, agrarische- en levensmiddelenindustrie. Nederlandse cijfers ontbreken, maar in Europa groeit de markt met 4 a 5 procent per jaar. Ziekenhuizen willen terecht zeer besmettelijke ziekenhuisinfecties voorkomen, zegt Van Gool, maar lijken door te slaan. ,,Dat rondom een operatie de patiënt en medische apparatuur wordt gereinigd staat buiten kijf, maar intussen worden ook vloeren en plafonds met grote hoeveelheden antibacteriële middelen gepoetst zonder bewijs dat dat werkt". Dat geldt ook voor het dagelijks wassen van patiënten op de Intensive Care met chloorhexidine.

In de levensmiddelenindustrie worden antibacteriële producten gebruikt om voedsel langer houdbaar te maken en te beschermen tegen bijvoorbeeld salmonella. Maar ook daar bestaat het risico dat de bacteriën resistent worden en mensen alsnog ziek maken, meldt het rapport. De bestrijdingsmiddelen komen bovendien via water en urine in het drinkwater terecht. Wat dat voor effect heeft is onduidelijk, waarschuwt de Raad. Van Gool: ,,Het is hoog tijd dat er in Nederland én in Europa onderzoek wordt gedaan. En tot die tijd raden wij aan zeer terughoudend met deze producten om te gaan."