VVD trekt stekker uit coalitie in Den Haag, wethouders nemen ontslag

De collegepartijen konden het tijdens een urenlang debat niet eens worden over de vraag of Richard de Mos terug moet kunnen keren in het college na zijn vrijspraak. GroenLinks en de PvdA willen dat niet, tot frustratie van de VVD die daar wel voor open staat. De liberalen vinden dat er snel verkennende gesprekken met Hart voor Den Haag gestart moeten worden.

Een motie van D66 om als coalitie met alle oppositiepartijen, dus ook Hart voor Den Haag, te gaan praten over hun wensen voor de komende begroting ging de VVD niet ver genoeg. Die kwamen met een eigen motie die wel gesteund werd door D66 en het CDA, maar niet door collegepartijen GroenLinks en PvdA.

De chaos op het stadhuis is hiermee compleet. De afgelopen dagen stonden in het teken van het ene crisisoverleg na het andere en ook tijdens een extra raadsvergadering kwamen D66, VVD, GroenLinks, PvdA en CDA niet nader tot elkaar.

De coalitie bleef tot op het bot verdeeld over de vraag of er verkennende gesprekken gevoerd zouden moeten worden met de partij van Richard de Mos over deelname aan het college. Die vraag werd actueel na de vrijspraak van de oud-wethouders De Mos en Guernaoui. De Mos vond dat zijn partij na het vonnis recht heeft op terugkeer in het college. Hij wilde aanschuiven bij de huidige coalitie.

Maar PvdA en GroenLinks wilden geen onderhandelingen voeren met Hart voor Den Haag, omdat zij een rechtse coalitie niet aan een meerderheid wilden helpen, zo stelden zij. Schoorvoetend zeiden de partijen wel toe om met Hart van Den Haag in gesprek te gaan. 'Over betere samenwerking tussen de coalitie en Hart van Den Haag', benadrukte GroenLinks-fractievoorzitter De Vuyst, maar dus niet over een mogelijk onderhandelen over toetreding van Hart voor Den Haag in het college.

Aan de andere kant stonden VVD, D66 en CDA die in coalitieverband wel verkennende gesprekken met Hart voor Den Haag aan wilden gaan.

Uiteindelijk bleek de VVD hier het verst in te willen gaan en steunde een motie van coalitiegenoot D66 niet. In die motie stond dat de coalitie met alle oppositiepartijen gesprekken zou voeren over de komende begroting, en 'in het bijzonder' met Hart voor Den Haag.

Maar dat was niet genoeg voor de liberalen. Fractievoorzitter Lotte van Basten Batenburg wilde van GroenLinks en de PvdA horen dat ze die gesprekken ingingen met als instelling om eruit te komen met Hart van Den Haag: 'Dit is de dag dat we eruit moeten komen.' Na die oproep bleven zowel De Vuyst van GroenLinks als Holman van de PvdA stil: ze sloegen hun tweede termijn over.

Het debat werd gevoerd naar aanleiding van de gespreksronde van Bruno Bruins. De voormalige VVD-minister was door de gemeenteraad gevraagd om de gevolgen van de vrijspraak van De Mos en Guernaoui in kaart te brengen en hierover gesprekken met alle dertien fracties te voeren.

Bruins adviseerde vorige week om twee wegen te bewandelen. 'De ene weg gaat over -wat ik zou willen noemen- bouwen aan vertrouwen', schreef Bruins in zijn brief. 'Tegelijkertijd wordt ook de andere weg bewandeld: verkennende gesprekken voeren over deelname van Hart voor Den Haag aan de coalitie en het college van B&W. Het verdient aanbeveling om deze gesprekken spoedig aan te vangen.'

De coalitiepartijen konden na een week vol crisisberaden het niets worden over de manier waarop dit zou moeten gebeuren. Hierop trok de VVD donderdagavond de stekker uit de Haagse coalitie. Door de val van het stadsbestuur moet Den Haag op zoek naar een nieuw college. In tegenstelling tot bij de Tweede Kamer komen er geen nieuwe verkiezingen. De partijen moeten het doen met de huidige zetelaantallen. En de gesprekken voor een nieuw stadsbestuur kunnen dus vrijdag al beginnen.

Hart voor Den Haag zal hierbij met negen zetels het voortouw gaan nemen. VVD, CDA en D66 herhaalden na de stemming dat ze bereid zijn met Hart voor Den Haag te onderhandelen over een coalitie. Samen zouden ze 27 van de 45 zetels in de raad hebben, ruim genoeg voor een meerderheid. Als de vier partijen een akkoord bereiken, krijgt Den Haag het vierde college in vijf jaar tijd.