Raadsleden bepleiten behoud postzegelhandel Manuskowski als herinnering aan Joodse buurt

Burgemeester en wethouders moeten er alles aan doen om het cultureel erfgoed Manuskowski te behouden, vraagt Lotte van Basten Batenburg van de Haagse VVD het stadsbestuur. Met haar vragen Judith Klokkenburg (ChristenUnie/SGP), Ralf Sluijs (Hart voor Den Haag), Kavish Partiman (CDA), Samir Ahraoui (PvdA), Hera Butt (GroenLinks), Adeel Mahmood (DENK), Lesley Arp (SP) en Robin Smit (Partij voor de Dieren) dat ook. Postzegelhandel Manuskowski is een van de weinig overgebleven herinneringen aan de Haagse Joodse buurt. Het pand waarin de winkel is gevestigd, is op dit moment eigendom van corporatie Staedion. De raadsleden noemen het “een unieke kans [] om het cultureel erfgoed Manuskowski te behouden, om de historie van de Joodse buurt beter zichtbaar en beleefbaar te maken en ruimte voor nieuwe culturele ontmoeting te creëren waaraan behoefte bestaat.”

Vermoord
In mei 1940 woonden ongeveer 17.000 Joden in Den Haag woonden. Meer dan dan 12.000 van hen werden vermoord tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook veel overlevenden keerden niet terug naar Den Haag. Met hen verdween het leven uit de Joodse buurt in de Haagse Binnenstad. Veel gebouwen zijn in de decennia na de oorlog gesloopt en veel historische plekken zijn onherkenbaar veranderd. Alleen plakkaten, hoog op muren, herinneren nog aan de ooit levendige Joodse buurt.

Uitzonderingen
Een van de weinige uitzonderingen, een overblijfsel uit de verdwenen Joodse buurt, is postzegelhandel Manuskowski. Een winkel die in 1925 is opgericht door Abraham Mozes Manuskowski. Hij opende zijn zaak direct naast wat toen nog de Grote Synagoge was. Het huidige interieur van de winkel is nog nagenoeg identiek aan dat uit begin jaren vijftig, ontworpen en gemaakt door Co Brandes (1884- 1955). Het pand waarin de winkel is gevestigd, is op dit moment eigendom van Staedion. De huidige postzegelwinkel heeft financiële problemen, waardoor dit laatste stukje Joodse geschiedenis in de wijk, mogelijk voorgoed uit Den Haag verdwijnt.

Voortbestaan
Van Basten Batenburg, Klokkenburg, Sluijs, Partiman, Ahraoui, Butt, Mahmood, Arp en Smit vragen burgemeester en wethouders of ze op de hoogte zijn van de financiële problemen van de postzegelhandel Manuskowski die het voortbestaan van de historische waarde van het pand bedreigen. De raadsleden willen weten of de gemeente in het verleden subsidie verstrekte voor behoud van de culturele waarde van het pand. Manuskowski is wat de vragenstellers betreft cultureel erfgoed en van grote cultuurhistorische waarde is voor Den Haag.  Wellicht zijn er afspraken gemaakt met verhuurder Staedion over het behoud ervan.

Combineren
Bij de bespreking van de aanpak antisemitisme is gesproken over de wenselijkheid van een plek voor Joodse culturele leven en is tevens een motie aangenomen over een Joods Cultureel Kwartier, brengen de raadsleden het stadsbestuur in herinnering. “Doel van de motie is om samen met de Haagse Joodse gemeenschap in overleg te treden met het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam om samen te werken aan een betere en aansprekende zichtbaarheid van de Joodse cultuur die Den Haag rijk was. Het pand aan de Wagenstraat 105, waar Manuskowski in is gevestigd, zou een uitermate passende en geschikte plek zijn om deze twee doelen te combineren.”

Initiatief
Er is een initiatief ontstaan om het van oorsprong Joodse karakter van het winkelpand te behouden, inclusief het originele interieur en om het pand in te zetten om het Joodse leven in Den Haag beter zichtbaar te maken voor het algemene publiek. Dit willen de initiatiefnemers onder meer doen door een permanente tentoonstelling over het Joodse leven in Den Haag in de afgelopen eeuwen, maar ook moet er plek zijn voor activiteiten zoals lezingen en bijeenkomsten die passen bij de Joodse identiteit. Om de uitwerking en ontwikkeling van dit initiatief kans van slagen te geven vinden de raadsleden het van groot belang dat het winkelpand Manuskowski, als de huidige uitbater stopt, beschikbaar blijft.

Bron: denhaag.raadsinformatie.nl, 11-6-2025