Archeologen gaan op zoek naar grafkelder Hofkapel
Opnieuw zijn archeologen aan het werk op het Binnenhof. Nu zijn ze op zoek naar graven onder de voormalige Hofkapel.
Liggen ze er nog, de skeletten van Jacoba van Beieren, Johan van Oldenbarnevelt en vele anderen? De kans is niet groot dat er nog iets herkenbaars wordt gevonden in de kelder van de voormalige Hofkapel op het Binnenhof. Maar archeologen van de gemeente Den Haag gaan ervoor. De opgravingen onder de huidige Eerste Kamer en onder de straat ervoor (‘Opperhof’) zijn maandagmorgen begonnen.
Andjelko Pavlovic, archeoloog bij de gemeente, is ondanks enige professionele scepsis toch positief gestemd en wil wat alle archeologen willen: graven! “We hopen natuurlijk dat er graven liggen, zodat we deze met behulp van de huidige technologie kunnen bestuderen. En mochten er inderdaad natuurstenen grafzerken liggen dan hopen we dat we deze kunnen dateren en identificeren. Maar het zal van dag tot dag spannend zijn wat we vinden en waar we tegenaan lopen. Dat hoort nu juist bij het werk van een archeoloog.”
Het onderzoek, dat twee maanden duurt, vindt zowel binnen in de kelders van de Eerste Kamer plaats als erbuiten. Speciaal hiervoor zijn de bouwschuttingen iets verplaatst, zodat het publiek mee kan kijken. De Haagse archeologen werken samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE).
Kerkje Floris V
Doel van het onderzoek is meer inzicht krijgen in de geschiedenis van de voormalige Hofkapel. Dat was een kerkje dat graaf Floris V stichtte op het Binnenhof. Later werd het vergroot. Na de Reformatie was de kapel lang gebruik als ‘Waalse Kerk’, voor Franstalige protestanten dus. Eeuwenlang zijn er voorname Hagenaars in de grafkelder bijgezet, inclusief dus de op het Binnenhof onthoofde raadpensionaris Van Oldenbarnevelt.
De katholieke koning Lodewijk Napoleon maakte van de kerk zijn hofkapel. Toen hij verhuisde naar Utrecht droeg hij de kerk over aan de Haagse katholieken van de St. Jacobusparochie. In 1879 werd de kapel wegens het groeiende ambtenarenapparaat ontmanteld, hoewel muurdelen en de kap in de nieuwbouw werden opgenomen. De gelovigen verhuisden naar een nieuwe kerk aan de Parkstraat, de huidige kerk van de H. Jacobus de Meerdere. De apostel Jacobus is de patroon van Den Haag.
De Hofkapel in de katholieke periode (C.J. Behr, 1848).
Uit het rapport ‘De stoffelijke resten van Johan van Oldenbarnevelt’ uit 2019 van de RCE blijkt dat Van Oldenbarnevelt niet geïdentificeerd kan worden omdat er geen hedendaagse DNA-match beschikbaar is. Daarom is dan ook al eerder besloten om het onderzoek te richten op het vastleggen van de bredere rijkdom van het bodemarchief ter plekke. Dat ‘archief’ is wel verstoord door vroegere bouwwerkzaamheden en beperkte eerdere opgravingen.
Toch blijven de Hofkapel en zijn grafkelder intrigeren. Ook premier Rutte, van huis uit historicus, toonde zich eerder zeer geïnteresseerd. Hij zegde in 2018 op vragen van het SP-Kamerlid Ronald van Raak toe dat er een onderzoek zou komen.
Overzicht opgravingen
In de week van 10 juli wordt begonnen met het afgraven van zestig centimeter grond, waarbij hopelijk de eerste sporen van de aanwezige gemetselde grafgewelven tevoorschijn komen. Deze worden dan via meten, beschrijven, fotograferen en scannen archeologisch in beeld gebracht.
In de twee weken daarna gaan de archeologen echt de diepte in en wordt die bodem in beeld gebracht en onderzocht en kunnen 3D-beelden van de aanwezige graven gemaakt worden. Indien skeletten aanwezig zijn of natuurstenen grafzerken, dan worden deze geborgen voor verder specialistisch onderzoek. Vanaf eind augustus worden gaten in muren en vloeren geboord om er met camera’s onder te kunnen kijken.
Eventuele vondsten
Sporen zoals funderingen en gemetselde grafgewelven worden gescand en gedocumenteerd. Uitgangspunt is altijd dat archeologische resten zoals funderingen en gemetselde grafgewelven die in de grond behouden kunnen worden ook in de grond blijven. Losse vondsten worden schoongemaakt, geconserveerd en gerestaureerd. Daarna worden ze in het archeologisch depot van de gemeente Den Haag opgeslagen. Ze zijn dan altijd beschikbaar voor onderzoek en tentoonstellingen, waaronder die in het nog dit jaar te openen informatiecentrum van de renovatie op de Plaats.
- Nader informatie en een filmpje van het Rijksvastgoedbedrijf: klik hier.
